Σημεία Πολιτιστικού Ενδιαφέροντος Ζίτσας

Ο τόπος γέννησε μεγάλους εθνικούς ευεργέτες και είναι βαθιά συνδεδεμένος με την αρχαία και τη νεότερη ιστορία. Διαθέτει μια σειρά σημείων ενδιαφέροντος και πολιτιστικής κληρονομιάς, που αξίζει κανείς να επισκεφτεί ώστε να κατανοήσει το πολιτισμικό παρελθόν του τόπου. Σε μια προτεινόμενη περιπατητική διαδρομή εντός της Ζίτσας μπορεί κανείς να συναντήσει το Δημαρχείο και Παλιό Σχολείο, το Ειρηνοδικείο, το Λαογραφικό Μουσείο, την εκκλησία Αγίου Νικολάου, της Αγ. Παρασκευής, της Παναγίας, όπου υπάρχουν σημεία θέασης ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, αλλά και το Γυμνάσιο. Άλλα σημεία ενδιαφέροντος είναι:

H Πινακοθήκη Χαρακτικής της Ζίτσας Ιωαννίνων είναι μια σημαντική γέφυρα προς τον πλούτο των εκφραστικών μέσων, την ποικιλία των υλικών, την ιστορία της Νεοελληνικής χαρακτικής κατά τον 19ο και 20ο αιώνα και πάνω από όλα, πρόκειται για το άνοιγμα της συζήτησης ανάμεσα στους δημιουργούς του 21ου αιώνα που προχωράει με ταχείς ρυθμούς. Η Πινακοθήκη περιλαμβάνει μια πλούσια μόνιμη έκθεση Ελληνικής Χαρακτικής 350 περίπου έργων χρονολογημένα από τα τέλη του 19ου αιώνα έως και σήμερα. Εκτίθενται έργα Ελλήνων χαρακτών και όλες οι τεχνικές της χαρακτικής.

Εξωτερική άποψη Πινακοθήκης Χαρακτικής

Εσωτερική άποψη Πινακοθήκης Χαρακτικής

Η Ι.Μ. Παλιουρής, η οποία σύμφωνα με την παράδοση κτίστηκε το 1688-1690 από τον Παπαναστάσιο Αλεξίου από τη Ζίτσα. Η μονή απέκτησε πλούτο και μεγάλη κτηματική περιουσία, και σύμφωνα με την παράδοση φιλοξενούσε κρυφό σχολείο. Καταστράφηκε από τον Αλή Πασά το 1782 και ανοικοδομήθηκε το 1786 με χρηματοδότηση προεστών του Ζαγορίου, ενώ το 1796 ανακαινίσθηκε.

Ι.Μ. Παλιουρής

Οινοποιείο Γκλίναβος

Το οινοποιίο Ζoinos βρίσκεται κοντά στην αμπελουργική ζώνη Ζίτσας, τη μοναδική ΠΟΠστην Ήπειρο, σε απόσταση 27 χλμ από το κέντρο της πόλης. Το πρόγραμμα επισκεψιμότητας του οινοποιίου περιλαμβάνει ξενάγηση σε αμπελώνες, ενημέρωση για την αμπελουργική ιστορία της περιοχής, ξενάγηση στους χώρους παραγωγής και εμφιάλωσης του οινοποιίου καθώς και του αποστακτηρίου.
Ο αρχαίος οικισμός Πασσαρώνας, στο λόφο «Καστρί», στην περιοχή του χωριού Μεγάλο Γαρδίκι του Δήμου Ζίτσας, 10-11 χλμ. βορειοδυτικά της πόλης των Ιωαννίνων, σώζονται κατάλοιπα οχυρωμένης αρχαίας πόλης, ενώ στις παρυφές του λόφου, 2 χλμ. βόρεια της ακρόπολης, σώζονται λείψανα αρχαίου ναού. Στην περιοχή έχουν γίνει περιορισμένες συστηματικές ανασκαφές και επιφανειακές έρευνες.
Η Καπλάνειος Σχολή, δωρεά του μεγάλου εθνικού ευεργέτη Καπλάνη. Το κτίριο χρήζει εργασιών επισκευής προκειμένου να δοθεί σε χρήση. Οι εργασίες θα πραγματωθούν στα πλαίσια του έργου CULTURAL LANDS. Ο χώρος στη νέα του χρήση, θα αποτελεί το Εθνικό Μουσείο Ευεργετών.

Καπλάνειος Σχολή στην Ζίτσα

Υπάρχουν όμως και κάποια ακόμη σημεία ενδιαφέροντος που εντοπίζονται στον γειτονικό Δήμο Ιωαννιτών, δωρεές εθνικών ευεργετών με καταγωγή από το Μέτσοβο και την Ζίτσα και θα λέγαμε ότι ως σημεία πολιτιστικού ενδιαφέροντος εντάσσονται στην ίδια ομάδα με τα προηγούμενα, εξάλλου και χωρικά βρίσκονται αρκετά κοντά. Αρχικά, το πρώην Ορφανοτροφείο Γεωργίου Σταύρου στα Γιάννενα έργο του μεγάλου Ευεργέτη, που ίδρυσε το πρώτο πιστωτικό ίδρυμα της χώρας και το διοίκησε για 27 έτη. Είναι αυτός που μαζί με το Ζώη Καπλάνη και τους Ζωσιμάδες έβαλαν το κεφάλαιο για τη δημιουργία της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος.

Εξωτερική άποψη Ιδρύματος Γεωργίου Σταύρου

Έπειτα, η Καπλάνειος Σχολή ιδρυθείσα στα 1798 από τον Ζώη Καπλάνη, ο οποίος δεν ξέχασε τα άλλα ελληνόπουλα που λαχταρούσαν σαν κι αυτόν να μορφωθούν. Η Καπλάνειος ετέθη υπό τη διεύθυνση του Αθανάσιου Ψαλίδα.

Εξωτερική άποψη τμήματος Καπλάνειου Σχολής στα Ιωάννινα

Ένα ακόμη εκπαιδευτικό ίδρυμα, σε κοντινή απόσταση αποτελεί η Ζωσιμαία Σχολή, ιδρυθείσα από τους αδελφούς Ζωσιμάδες. Τα τρία αυτά κτίρια αποτελούν και δείγμα ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής αξίας και χωροθετούνται εντός του αστικού ιστού της πόλης των Ιωαννίνων.