Στο Μέτσοβο η ξυλογλυπτική τέχνη ξεκίνησε από πολύ παλιά. “Η μεγάλη ακμή και το άνθισμα της Μετσοβίτικης λαϊκής τέχνης άρχισε μετά το 1659, με τα εξαιρετικά πολιτικά και εκκλησιαστικά προνόμια, που απέσπασε απ’ την Πύλη ο Μετσοβίτης αρχιτσέλιγκας Κύργος Φλόκας και καθιστούσαν το Μέτσοβο αυτόνομη δημοκρατία. Τότε και η ξυλογλυπτική ξέφυγε απ’ τη χειροτεχνία κι ανέβηκε στο χώρο της τέχνης με τα τέμπλα, τους δεσποτικούς θρόνους, τους άμβωνες, τα προσκυνητάρια, τα κουβούκλια των επιταφίων, τ’ αναλόγια, τα μανουάλια, τα μπαγκάρια και τα τόσα άλλα “ειδίσματα” των εκκλησιών , συνεχίστηκε απ’ τον 17ο αιώνα ως σήμερα, κι έφτασε από γενιά σε γενιά στα χέρια των σημερινών ταλιαδόρων.
Οι “κομπανίες” των ταλιαδόρων του Μετσόβου φτάνανε στις πιο αλαργινές πόλεις, για ν’ αναλάβουν τα σπουδαιότερα έργα της ξυλογλυπτικής και να μεταλαμπαδεύσουν έτσι την τέχνη τους. Το Μέτσοβο έχει πολύ μεγάλη παράδοση στην ξυλογλυπτική τέχνη και διασώζονται ονόματα περίφημων ξυλογλυπτών, οι οποίοι ταξίδευαν επίσης σ’ όλες τις ελληνοκατοικούμενες περιοχές, στα Βαλκάνια αλλά και αλλού.
Σύμφωνα με ορισμένους ερευνητές οι ξυλογλύπτες “δρούσαν σε ορισμένες περιοχές και εργάζονταν σύμφωνα με άγραφους κανόνες, στηριγμένους στο εθιμικό δίκαιο. Η ακτίνα δράσης π.χ. των ταγιαδόρων των χωριών της Κόνιτσας και των Τζουμέρκων απλωνόταν κατ’ αποκλειστικότητα στην Ήπειρο και την Αλβανία, ενώ οι Μετσοβίτες και οι Σαμαρινιώτες ταγιαδόροι κατέβαιναν στην Θεσσαλία. Όλοι όμως κατέκλυζαν τον ευρύτερο χώρο, φθάνοντας μέχρι την ενδοχώρα της Μικράς Ασίας και την Συρία και μέχρι την Ρουμανία, επιδρώντας στις τοπικές συνήθειες αλλά και δεχόμενοι επιδράσεις”.
Δείγμα εκκλησιαστικής Μετσοβίτικης ξυλογλυπτικής
